اختلال افسردگی(که با نام افسردگی نیز شناخته میشود) یک اختلال روانی شایع است. این اختلال شامل خلق و خوی افسرده یا از دست دادن لذت یا علاقه به فعالیتها برای مدت طولانی است.
افسردگی با تغییرات خلقی منظم و احساسات مربوط به زندگی روزمره متفاوت است. این بیماری میتواند بر تمام جنبههای زندگی، از جمله روابط با خانواده، دوستان و جامعه تأثیر بگذارد. این بیماری میتواند ناشی از یا منجر به مشکلاتی در مدرسه و محل کار باشد.
افسردگی میتواند برای هر کسی اتفاق بیفتد. افرادی که مورد سوءاستفاده، فقدانهای شدید یا سایر رویدادهای استرسزا قرار گرفتهاند، بیشتر احتمال دارد به افسردگی مبتلا شوند. زنان بیشتر از مردان به افسردگی مبتلا میشوند.
تخمین زده میشود که 3.8٪ از جمعیت، از جمله 5٪ از بزرگسالان (4٪ در میان مردان و 6٪ در میان زنان) و 5.7٪ از بزرگسالان بالای 60 سال، افسردگی را تجربه میکنند. تقریباً 280 میلیون نفر در جهان افسردگی دارند (1) . افسردگی حدود 50٪ در زنان شایعتر از مردان است. در سراسر جهان، بیش از 10٪ از زنان باردار و زنانی که تازه زایمان کردهاند، افسردگی را تجربه میکنند (2) . سالانه بیش از 700000 نفر بر اثر خودکشی جان خود را از دست میدهند. خودکشی چهارمین علت اصلی مرگ و میر در افراد 15 تا 29 ساله است.
اگرچه درمانهای شناختهشده و مؤثری برای اختلالات روانی وجود دارد، اما بیش از 75٪ از افراد در کشورهای کمدرآمد و با درآمد متوسط هیچ درمانی دریافت نمیکنند (3) . موانع مراقبت مؤثر شامل کمبود سرمایهگذاری در مراقبتهای سلامت روان، کمبود ارائهدهندگان مراقبتهای بهداشتی آموزشدیده و انگ اجتماعی مرتبط با اختلالات روانی است.
علائم و الگوها
در طول یک دوره افسردگی، فرد خلق افسرده (احساس غم، تحریکپذیری، پوچی) را تجربه میکند. آنها ممکن است احساس از دست دادن لذت یا علاقه به فعالیتها را داشته باشند.
یک دوره افسردگی با نوسانات خلقی منظم متفاوت است. آنها بیشتر روز، تقریباً هر روز، حداقل به مدت دو هفته ادامه دارند.
علائم دیگری نیز وجود دارد که ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- تمرکز ضعیف
- احساس گناه بیش از حد یا عزت نفس پایین
- ناامیدی نسبت به آینده
- افکار مربوط به مرگ یا خودکشی
- خواب مختل شده
- تغییرات اشتها یا وزن
- احساس خستگی شدید یا کمبود انرژی.
افسردگی میتواند در تمام جنبههای زندگی، از جمله در جامعه و خانه، محل کار و مدرسه، مشکلاتی ایجاد کند.
یک دوره افسردگی را میتوان بسته به تعداد و شدت علائم و همچنین تأثیر آن بر عملکرد فرد، به خفیف، متوسط یا شدید طبقهبندی کرد.
الگوهای مختلفی از دورههای افسردگی وجود دارد، از جمله:
- اختلال افسردگیتک دورهای، به معنی اولین و تنها دوره افسردگی فرد؛
- اختلال افسردگیعودکننده، به این معنی که فرد سابقه حداقل دو دوره افسردگی دارد؛ و
- اختلال دوقطبی، به این معنی که دورههای افسردگی با دورههای علائم شیدایی جایگزین میشوند، که شامل سرخوشی یا تحریکپذیری، افزایش فعالیت یا انرژی و علائم دیگری مانند افزایش پرحرفی، افکار پرشتاب، افزایش عزت نفس، کاهش نیاز به خواب، حواسپرتی و رفتار بیپروا و تکانشی است.
عوامل مؤثر و پیشگیری
افسردگی ناشی از تعامل پیچیدهای از عوامل اجتماعی، روانی و بیولوژیکی است. افرادی که رویدادهای نامطلوب زندگی (بیکاری، سوگ، رویدادهای آسیبزا) را پشت سر گذاشتهاند، بیشتر در معرض ابتلا به افسردگی هستند. افسردگی به نوبه خود میتواند منجر به استرس و اختلال عملکرد بیشتر شود و وضعیت زندگی فرد مبتلا و خود افسردگی را بدتر کند.
افسردگی ارتباط نزدیکی با سلامت جسمیدارد و تحت تأثیر آن قرار میگیرد. بسیاری از عواملی که بر افسردگی تأثیر میگذارند (مانند عدم فعالیت بدنی یا مصرف مضر الکل) همچنین از عوامل خطر شناخته شده برای بیماریهایی مانند بیماریهای قلبی عروقی، سرطان، دیابت و بیماریهای تنفسی هستند. به نوبه خود، افراد مبتلا به این بیماریها نیز ممکن است به دلیل مشکلات مرتبط با مدیریت بیماری خود، دچار افسردگی شوند.
نشان داده شده است که برنامههای پیشگیری، افسردگی را کاهش میدهند. رویکردهای مؤثر اجتماعی برای پیشگیری از افسردگی شامل برنامههای مبتنی بر مدرسه برای تقویت الگوی مقابله مثبت در کودکان و نوجوانان است. مداخلات برای والدین کودکانی که مشکلات رفتاری دارند، ممکن است علائم افسردگی والدین را کاهش داده و نتایج را برای فرزندانشان بهبود بخشد. برنامههای ورزشی برای افراد مسن نیز میتواند در پیشگیری از افسردگی مؤثر باشد.
تشخیص و درمان
درمانهای موثری برای افسردگی وجود دارد. این درمانها شامل رواندرمانی و دارودرمانی میشود. اگر علائم افسردگی دارید، به پزشک مراجعه کنید.
درمانهای روانشناختی اولین درمانهای افسردگی هستند. این درمانها را میتوان در افسردگی متوسط و شدید با داروهای ضد افسردگی ترکیب کرد. برای افسردگی خفیف نیازی به داروهای ضد افسردگی نیست.
درمانهای روانشناختی میتوانند روشهای جدید تفکر، مقابله یا ارتباط با دیگران را آموزش دهند. این درمانها ممکن است شامل گفتگو درمانی با متخصصان و درمانگران غیرمتخصص تحت نظارت باشد. گفتگو درمانی میتواند حضوری یا آنلاین انجام شود. درمانهای روانشناختی را میتوان از طریق کتابچههای راهنمای خودیاری، وبسایتها و برنامهها دریافت کرد.
درمانهای روانشناختی مؤثر برای افسردگی عبارتند از:
- فعالسازی رفتاری
- درمان شناختی رفتاری
- رواندرمانی بین فردی
- درمان حل مسئله.
داروهای ضد افسردگی شامل مهارکنندههای انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) مانند فلوکستین هستند.
ارائه دهندگان مراقبتهای بهداشتی باید عوارض جانبی احتمالی مرتبط با داروهای ضد افسردگی، توانایی ارائه هر یک از مداخلات (از نظر تخصص و/یا در دسترس بودن درمان) و ترجیحات فردی را در نظر داشته باشند.
داروهای ضد افسردگینباید برای درمان افسردگی در کودکان استفاده شوند و خط اول درمان در نوجوانان نیستند، و در این گروه سنی باید با احتیاط بیشتری مصرف شوند.
داروها و درمانهای مختلفی برای اختلال دوقطبی استفاده میشوند.
خودمراقبتی
مراقبت از خود میتواند نقش مهمیدر مدیریت علائم افسردگی و ارتقای سلامت عمومیداشته باشد.
چه کاری میتوانید انجام دهید:
- سعی کنید فعالیتهایی را که قبلاً از آنها لذت میبردید، ادامه دهید
- با دوستان و خانواده در ارتباط باشید
- مرتباً ورزش کنید، حتی اگر فقط یک پیادهروی کوتاه باشد
- تا حد امکان به عادات غذایی و خواب منظم پایبند باشید
- از مصرف الکل خودداری کنید یا مصرف آن را کاهش دهید و از داروهای غیرقانونی استفاده نکنید، که میتوانند افسردگی را بدتر کنند.
- با کسی که به او اعتماد دارید در مورد احساساتتان صحبت کنید
- از یک ارائه دهنده خدمات درمانی کمک بگیرید.
اگر افکار خودکشی دارید:
- به یاد داشته باشید که تنها نیستید و افراد زیادی شرایط مشابه شما را تجربه کردهاند و کمک گرفتهاند.
- با کسی که به او اعتماد دارید در مورد احساساتتان صحبت کنید
- با یک کارمند بهداشت، مانند پزشک یا مشاور، صحبت کنید
- به یک گروه حمایتی بپیوندید.
اگر فکر میکنید در معرض خطر فوری آسیب رساندن به خودتان هستید، با هرگونه خدمات اورژانسی موجود یا خط بحران تماس بگیرید.