کلمه خودشیفتگی در فرهنگ سلفی-محور و سلبریتی ما بسیار مورد استفاده قرار میگیرد، اغلب برای توصیف فردی که بیش از حد بیهوده یا پر از خود به نظر میرسد. اما از نظر روانشناختی، خودشیفتگی به معنای عشق به خود نیست – حداقل نه از نوع واقعی. این درست تر است که بگوییم افراد مبتلا به اختلال شخصیت خودشیفته(NPD) عاشق تصویری ایده آل و بزرگ از خود هستند. و آنها عاشق این تصویر متورم از خود هستند، دقیقاً به این دلیل که به آنها اجازه میدهد از احساسات عمیق ناامنی اجتناب کنند. اما حمایت از توهمات عظمت آنها کار زیادی میطلبد - و اینجاست که نگرشها و رفتارهای ناکارآمد ظاهر میشوند. برای ارتباط با روانپزشک خوب در سعادت آبادبا گروه روانشناسی ویانتماس بگیرید
اختلال شخصیت خودشیفتهکه به عنوان خودشیفتگی پاتولوژیک نیز شناخته میشود، شامل الگوی تفکر و رفتار خود محورانه، متکبرانه، عدم همدلی و توجه به سایر افراد و نیاز مفرط به تحسین است. برخی دیگر اغلب افراد مبتلا به NPD را به عنوان افرادی خودخواه، دستکاری، خودخواه، حامیو مطالبه گر توصیف میکنند. این طرز فکر و رفتار در هر زمینهای از زندگی خودشیفته ظاهر میشود: از کار و دوستی گرفته تا روابط خانوادگی و عشقی.
افراد مبتلا به اختلال شخصیت خودشیفتگی در برابر تغییر رفتار خود بسیار مقاوم هستند، حتی زمانی که برای آنها مشکل ایجاد کند. تمایل آنها این است که تقصیر را به گردن دیگران بیاندازند. علاوه بر این، آنها به شدت حساس هستند و حتی به کوچکترین انتقادات، اختلاف نظرها، یا کوچکترین انتقادها که به عنوان حملات شخصی تلقی میشوند، واکنش بدی نشان میدهند. برای افرادی که در زندگی افراد خودشیفته زندگی میکنند، اغلب ساده تر است که با خواستههای خود کنار بیایند تا از سردی و عصبانیت جلوگیری کنند. با این حال، با درک بیشتر در مورد اختلال شخصیت خودشیفته، میتوانید افراد خودشیفته را در زندگی خود شناسایی کنید، از خود در برابر بازیهای قدرت آنها محافظت کنید و مرزهای سالم تری ایجاد کنید.
علائم و نشانههای اختلال شخصیت خودشیفته
این شش علامت متداول خودشیفتگی میتواند به شما در شناسایی یک خودشیفته کمک کند:
- احساس بزرگی از خود بزرگ بینی دارد.
- در دنیایی خیالی زندگی میکند که از توهمات عظمت آنها پشتیبانی میکند.
- نیاز به تحسین و تحسین مداوم دارد.
- حس استحقاق
- بدون احساس گناه و شرم از دیگران استثمار میکند.
- اغلب دیگران را تحقیر، ارعاب، قلدر یا تحقیر میکند.
احساس بزرگ خود بزرگ بینی
بزرگ نمایی ویژگی بارز خودشیفتگی است. بزرگ نمایی بیش از تکبر یا غرور، حس برتری غیرواقعی است. خودشیفتهها معتقدند که منحصر به فرد یا "خاص" هستند و فقط توسط افراد خاص دیگر قابل درک هستند. علاوه بر این، آنها برای هر چیز متوسط یا معمولی خیلی خوب هستند. آنها فقط میخواهند با افراد، مکانها و چیزهای با موقعیت بالا ارتباط برقرار کنند.
خودشیفتهها همچنین بر این باورند که از همه بهتر هستند و انتظار دارند که به رسمیت شناخته شوند - حتی اگر کاری برای کسب آن انجام نداده باشند. آنها اغلب در مورد دستاوردها و استعدادهای خود اغراق میکنند یا دروغ میگویند. و هنگامیکه آنها در مورد کار یا روابط صحبت میکنند، تنها چیزی که میشنوید این است که چقدر کمک میکنند، چقدر عالی هستند، و افراد در زندگی خود چقدر خوش شانس هستند که آنها را دارند. آنها ستاره بلامنازع هستند و بقیه در بهترین حالت کمیبازیکن هستند.
در دنیایی خیالی زندگی میکند که از توهمات عظمت آنها پشتیبانی میکند
از آنجایی که واقعیت از دیدگاه بزرگ آنها نسبت به خود پشتیبانی نمیکند، خودشیفتهها در دنیایی خیالی زندگی میکنند که توسط تحریف، خودفریبی و تفکر جادویی تقویت شده است. آنها فانتزیهای خود ستایشگر موفقیت نامحدود، قدرت، درخشش، جذابیت و عشق ایده آل را میچرخانند که باعث میشود احساس کنند خاص و تحت کنترل هستند. این تخیلات آنها را از احساس پوچی و شرم درونی محافظت میکند، بنابراین حقایق و نظراتی که با آنها در تضاد هستند نادیده گرفته میشوند یا عقلانی میشوند. هر چیزی که تهدید به ترکیدن حباب فانتزی باشد، با حالت تدافعی شدید و حتی خشم مواجه میشود، بنابراین اطرافیان خودشیفته یاد میگیرند که با دقت در اطراف انکار واقعیت قدم بردارند.
نیاز به تحسین و تحسین مداوم دارد
حس برتری یک خودشیفته مانند بادکنکی است که به تدریج هوا را از دست میدهد، بدون اینکه جریان ثابتی از تشویق و شناسایی برای حفظ آن باد شود. تعریف و تمجید گاه و بیگاه کافی نیست. خودشیفتهها به غذای دائمیبرای نفس خود نیاز دارند، بنابراین اطراف خود را با افرادی احاطه میکنند که مایلند به ولع وسواسی آنها برای تأیید پاسخ دهند. این روابط بسیار یک طرفه است. همه چیز مربوط به کاری است که تحسین کننده میتواند برای خودشیفته انجام دهد، نه برعکس. و اگر در توجه و تمجید ستایش کننده وقفه یا کاهش پیدا کند، خودشیفته آن را خیانت تلقی میکند.
حس استحقاق
از آنجایی که خودشیفتهها خود را خاص میدانند، انتظار رفتار مطلوب را دارند. آنها واقعاً معتقدند که هر چه میخواهند، باید به دست آورند. آنها همچنین از اطرافیان خود انتظار دارند که به طور خودکار به هر خواسته و هوس آنها عمل کنند. این تنها ارزش آنهاست. اگر همه نیازهای آنها را پیش بینی نکنید و برآورده نکنید، بی فایده هستید. و اگر اعصاب مخالفت با اراده آنها را دارید یا "خودخواهانه" در ازای آن چیزی بخواهید، خود را برای پرخاشگری، خشم یا شانه سرد آماده کنید.
بدون احساس گناه و شرم از دیگران استثمار میکند
خودشیفتهها هرگز توانایی همذات پنداری با احساسات دیگران را ایجاد نمیکنند – قرار دادن خود به جای دیگران. به عبارت دیگر، آنها فاقد همدلی هستند . از بسیاری جهات، آنها افراد زندگی خود را بهعنوان اشیایی در نظر میگیرند – آنجا که نیازهایشان را برآورده میکنند. در نتیجه، آنها دو بار به سوء استفاده از دیگران برای رسیدن به اهداف خود فکر نمیکنند. گاهی اوقات این بهره کشی بین فردی بدخواهانه است، اما اغلب به سادگی فراموش میشود. خودشیفتهها به سادگی به این فکر نمیکنند که چگونه رفتارشان بر دیگران تأثیر میگذارد. و اگر به آن اشاره کنید، آنها هنوز واقعاً آن را دریافت نخواهند کرد. تنها چیزی که آنها درک میکنند نیازهای خودشان است.
اغلب دیگران را تحقیر، ارعاب، قلدر یا تحقیر میکند
خودشیفتهها هر زمان که با فردی روبرو میشوند که به نظر میرسد چیزی ندارد، احساس خطر میکنند - به خصوص کسانی که اعتماد به نفس دارند و محبوب هستند. آنها همچنین توسط افرادی تهدید میشوند که به آنها خم نمیشوند یا به هر طریقی آنها را به چالش میکشند. مکانیسم دفاعی آنها تحقیر است. تنها راه برای خنثی کردن تهدید و حمایت از نفس فرورفته خود این است که آن افراد را سرکوب کنند. آنها ممکن است این کار را به روشی حامییا طردکننده انجام دهند، گویی برای اینکه نشان دهند طرف مقابل چقدر برای آنها کم اهمیت است. یا ممکن است با توهین، بدگویی، قلدری و تهدید برای وادار کردن طرف مقابل به صف، حمله کنند .
تشخیص اختلال شخصیت خودشیفته
برای دستیابی به تشخیص، ارائه دهندگان پزشکی تعیین میکنند که آیا الگوهای رفتاری فرد حداقل پنج معیار از 9 معیار ذکر شده در راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5) را برآورده میکند یا خیر:
- احساس بزرگ خود بزرگ بینی.
- تثبیت روی تخیلات موفقیت یا قدرت.
- نیاز مفرط به تحسین
- حس استحقاق
- اعتقاد به اینکه آنها "خاص" یا برتر هستند.
- استثمارگر در روابط
- حسود یا باور دیگران به آنها حسادت میکنند.
- عدم همدلی با دیگران.
- رفتار یا نگرش متکبرانه.
علائم اختلالات شخصیتی مختلف ممکن است با هم تداخل داشته باشند و تشخیص را پیچیده تر کنند. به عنوان مثال، اگرچه اختلال شخصیت اسکیزوئید و اختلال شخصیت خودشیفتهبسیار متفاوت هستند، اما هر دو میتوانند منجر به رفتار غیرعادی شوند که بر روابط تأثیر میگذارد. NPD همچنین میتواند با سایر شرایط سلامت روان اشتباه گرفته شود، مانند فاز شیدایی اختلال دوقطبی .
NPD در مقابل سایر اختلالات شخصیت
NPD ممکن است به خصوص شبیه سایر اختلالات شخصیت خوشه B به نظر برسد .