انواع خانواده درمانی
خانواده درمانگران به شدت تحت تأثیر مدلهایی هستند که استفاده میکنند، و بسیاری از آنها وجود دارد.
در نتیجه، بسته به نوع خانواده درمانیاتخاذ شده، ممکن است مراجعان از دیدگاههای بسیار متفاوتی دیده شوند (متکالف، 2011؛ گلدنبرگ، 2017). برای ارتباط با بهترین کلینیک روانشناسی در تهراناینجا کلیک کنید
در زیر فهرستی از چندین نوع تأثیرگذار است، اما موارد دیگری نیز در ادبیات وجود دارند.
خانواده درمانی ساختاریو استراتژیک
رویکردهای خانواده درمانی ساختاریو خانواده درمانیاستراتژیک "به دلیل تاکید آنها بر فرآیند سیستمیبیش از محتوا و تغییر الگوهای تعامل خانواده که مشکلاتی را ایجاد، حفظ یا تشدید میکند، در زمینه خانواده درمانی سیستمیک بنیادی هستند" (وامپلر و همکاران، 2020، ص 460).
خانواده درمانی ساختاریکه در اواخر دهه 1960 توسط سالوادور مینوچین و همراه با مشارکتهای چارلز فیشمن، مریان والترز و دیگران توسعه یافت، اهمیت فرد را در بافت اجتماعی خود تشخیص میدهد (وامپلر و همکاران، 2020).
به این ترتیب، افراد در انزوا وجود ندارند، بلکه در رابطه (اعم از کنش و واکنش) با خانواده، با «خانواده به عنوان وسیلهای برای ایجاد تغییرات فردی در نظر گرفته میشوند» (وامپلر و همکاران، 2020، ص 462) وجود دارند.
در نتیجه، به جای اینکه یک فرد "طرف مقصر" یا "مالک علائم" باشد، مشکلات توزیع شده و اغلب نتیجه یک سلسله مراتب ناکارآمد یا عملکرد ضعیف در زیرسیستمها هستند (وامپلر و همکاران، 2020).
خانواده درمانیاستراتژیک در اواسط دهه 1950 برخاسته از کار موسسه تحقیقات روانی در کالیفرنیا بود. برخلاف سایر رویکردهای درمانی که بینش را منجر به تغییر (تغییر از طریق دانستن) میدانند، رویکرد استراتژیک پیشنهاد میکند که تغییر قبل از درک اتفاق میافتد (دانش از طریق تغییر؛ Wampler و همکاران، 2020).
تغییرات در ادراک و درک قوانین سیستم و الگوهای تعاملی خانواده برای تسهیل تغییرات پایدار مورد نیاز است (وامپلر و همکاران، 2020).
روان درمانی/روان درمانی
طبق نظریه روان پویایی، «انسانها ذهن ناخودآگاهی دارند که بر رفتار فرد تأثیر میگذارد» (وامپلر و همکاران، 2020، ص 417). در نتیجه، ما اغلب توسط امیال ساده و ناخودآگاه - مانند لذت - هدایت میشویم که خودخواهانه هستند.
در اوایل قرن بیستم، زیگموند فروید، تأثیر خانواده بر شکل گیری شخصیت و ضمیر ناخودآگاه فرد واضح بود. بنابراین، رویکرد روان پویایی به خانواده درمانیبر اهمیت کاوش در تجربیات و روابط گذشته اعضای خانواده برای به دست آوردن بینش و درک مشکلات موجود تأکید دارد (متکالف، 2011).
رویکرد درمانی روانی آموزشی از ارائه آموزش و اطلاعات به خانوادهها در مورد بیماریهای روانی و الگوهای رفتاری چالش برانگیز در حالی که برنامههای درمانی برای کل خانواده را توسعه میدهد، پشتیبانی میکند (متکالف، 2011).
خانواده درمانیروایتی (زمینه ای)
روایت درمانی به عنوان پیشرو در خانواده درمانیو مشاوره خانواده امروزی شناخته میشود، «به این معنی که دانش ما از واقعیت از طریق داستانهایی که درباره خود و دنیایی که در آن زندگی میکنیم سازماندهی و حفظ میشود» (گلدنبرگ، 2017، ص 370).
به هر حال، داستانها - یا روایتهایی - که به خودمان میگوییم، زمینه زندگی ما هستند. و با این حال، خانوادهها اغلب روایتهای خودزنی و مضر درباره اعضای خود میسازند و حفظ میکنند.
روایت درمانی شامل "مکالمات محترمانه و بدون سرزنش است که در آن مراجع متخصص زندگی خود هستند و فرض میشود که مهارتها و شایستگیهای لازم برای ساختن داستانهای مثبت تر در مورد خود را دارند" (گلدنبرگ، 2017، ص 371).
روایتدرمانگران از خانوادهها حمایت میکنند تا مشکلات را از یک نقص یا مشکل درونی در فرد، زوج یا خانواده به روایتی نامطلوب که بر زندگیشان مسلط است، بسازند. خانواده تشویق میشود تا علیه مشکل به عنوان یک موجودیت جداگانه - با زمینه سیاسی و اجتماعی خود - که باید بر آن غلبه کند متحد شوند (گلدنبرگ، 2017).
پرسش دایره ای تکنیک قدرتمندی است که در روایت درمانی استفاده میشود. این شامل پرسیدن سؤالاتی در مورد تعاملات و روابط درون سیستم خانواده است تا چگونگی درک اعضای خانواده از رفتارها، احساسات و افکار یکدیگر را بررسی کند (راجرز و کوپر، 2020).
خانواده درمانیسیستماتیک و سیستماتیک
خانواده درمانیسیستماتیک (همچنین به عنوان خانواده درمانیسیستمیک شناخته میشود) به جای اعضای فردی، بر خانواده به عنوان یک کل تمرکز دارد. به این ترتیب، تشخیص میدهد که مسائل و درگیریهای روانشناختی فردی اغلب تحت تأثیر سیستم خانواده گستردهتر قرار میگیرند (گلدنبرگ، 2017).
با استفاده از این رویکرد، درمانگران و مشاوران خانواده را به عنوان یک سیستم به هم پیوسته با الگوهای ارتباطی، نقشها و پویایی منحصر به فرد در نظر میگیرند. این رویکرد مستلزم آن است که یک اتحاد با چندین نفر به طور همزمان ایجاد کنند و دیدگاههای مختلف اتحاد درمانی را مدیریت کنند (گلدنبرگ، 2017).
در نهایت، هدف آنها شناسایی و پرداختن به الگوهای ناکارآمد در سیستم خانواده است که با به چالش کشیدن مدلهای ذهنی، پذیرش ابهام و در نظر گرفتن چندین نسل، به مشکلات فردی کمک میکند (گلدنبرگ، 2017).
خانواده درمانیعملکردی
خانواده درمانیکارکردی یک رویکرد کاملاً تحقیق شده برای خانواده است که «تغییرات شناختی و رفتاری را در افراد و خانوادههایشان تقویت میکند» (گلدنبرگ، 2017، ص 335)، یادگیری، سیستمها و خانواده درمانیرا یکپارچه میکند.
هدف این شکل از درمان فراتر رفتن از تغییر رفتار است و به مراجع کمک میکند بفهمد که چگونه رفتار میکند روابط را تنظیم میکند.
مطالعات نشان داده اند که خانواده درمانیعملکردی به ویژه در درمان نوجوانانی که مشکلات سوء مصرف مواد، خشونت و بزهکاری دارند مفید است (گلدنبرگ، 2017).